این دوره از 2.800 ق.م تا حدود 2.440 ق.م به درازا انجامید و با پایه گذاری دودمان نخست اوروک توسط مِسکیانگاشِر آغاز می گردد. فهرست پادشاهان سومر می گوید که او «به دریاها فرود آمد و از کوه ها بالا رفت»؛ که شاید به خلیج فارس و بلندی های عیلام اشاره داشته باشد و این معنی را می رساند که او می خواسته به فتوحات خارجی دست بزند.

اِن-مِر-کار، پسر و جانشین مِسکیانگاشِر بود. بر پایه افسانه ها، او سرزمین آراتا، که نزدیک دریای مازندران (دریای کاسپی) بوده است را تحت انقیاد درآورد.

در روزگار پادشاهی لوگَلبَندَه و دوموزی سوّمین و چهارمین شاه دودمان نخست اوروک، عیلامیان از کوه هایی که در آن زندگی می کردند به سومر تاختن آوردند.

در سده 27 ق.م، پادشاهان مهمی در تاریخ سومر پدید آمدند. اِنمِنباراگِسی (ح. 2.700 ق.م) در کیش، گیلگامِش در اوروک، و مِسکالادونگ و آکالامدونگ در اور. به نوشته دبیران بابلی، اِنمِنباراگِسی عیلام را فرمانگزار خویش کرد؛ و از نظر آنان این نخستین رویداد سیاسی پس از توفان بوده است؛ همچنین سرانجام حاکمیت کیش تسلیم اوروک در جنوب بابل گردید.

اِنمِنباراگِسی کهن ترین شاه سومری است که از نظر تاریخی به اثات رسیده است. گفته می شود که با گیلگامِش شاه اوروک جنگیده باشد. او خانه اِنلیل را در نیپّور ساخت یا بازسازی کرد. فهرست پادشاهان سومر از وی با عنوان «کسی که جنگ افزارهای سرزمین عیلام را خُرد کرد» یاد می کند. بنابراین به احتمال زیاد او عیلامیان را شکست داده است. پسرش آگا (ح. 2.680 ق.م) نیز اوروک را محاصره کرد اما مجبور به ترک محاصره شد. سرانجام او از گیلگامِش شکست خورد و کیش به دست گیلگامِش افتاد و حاکمیت آن پایان یافت.

در 2.570 ق.م، اوهوب، دودمان دوّم کیش را پی افکند و خراجگذار اوروک بود. مِسیلیم شاه بعدی کیش (ح. 2.570 ق.م) استقلال کیش را از لوگال-کیدول (2.560 - 2.550 ق.م) آخرین شاه دودمان نخست اوروک به دست می آورد و اوروک را تسخیر می کند. مِسانّپادّا (2.560 - 2.525 ق.م) شاه اور و پایه گذار دودمان نخست اور، پسر مِسکالادونگ بود. او واپسین شاه اوروک را همچون مسالیم شاه کیش، بر می اندازد و خود را شاه کیش می نامد.

سرانجام، بَلول» واپسین شاه دودمان نخست اور، در 2.440 ق.م، از دولت عیلامی آوان شکست می خورد و دودمان نخست اور پایان یافت.