نبرد قرقر،  یکی از گسترده ترین نبردهای جهان بود که در سال 835 پیش از میلاد روخ داد. بیش از هفتاد هزار سرباز متحد، علیه آشوریان بسیج شده بودند و «شَلمَنِسِر سوّم» شاه آشور نیز به احتمال بر نیروهایی همتراز آن فرمان می راند. این نبرد به دلیل داشتن تعداد زیاد مبارزان نسبت به نبردهای پیشین، و به دلیل نخسین اشاره ای که به برخی اقوام دارد (برای نمونه عرب ها)، قابل توجه است.

برپایه سنگ نبشته ای که بعدها توسط شلم نصر سوّم شاه آشور (859 - 824 ق.م) برپا داشته شد، او لشکرکشی سالیانه خود را با ترک نینوا در روز 14 ماه اَیارو آغاز کرد و بدون مزاحمتی، از دو رود دجله و فرات گذشته، در سر راه خود، هدایا و خراج چندین شهر را دریافت کرد. زمانی که از شهر الپو گذشت، با نخستین مقاومت، از سوی نیروهای «ایرولِنی» شاه حمات روبرو شد، که وی را شکست داده، به مجازات کارش، شهرها و کاخ های پادشاهی ایرولِنی را به تاراج برد. آن گاه به پیشروی خود ادامه داده در حین تسخیر شهر قرقر، با نیروهای متحدی در نزدیکی رود ارونتوس روبرو گشت.

 

نبرد قرقر (رنگ قرمز: نیروهای آشور؛ رنگ آبی: نیروهای ائتلاف شاهان)

او در یکی از گزارش هایش، فهرست برخی مشخصات هماوردانش را در جریان پیروزی ادعایی اش بر آنان چنین برمی شمارد:

استوانه شلم نصر سوّم که شرح نبرد قرقر را می دهد.

1) هَدَد-اَزَر دمشقی، فرمانده ائتلاف، 1.200 ارابه، 1.200 سواره نظام، و 20.000 سرباز را فرماندهی می کرد.

2) ایرولِنی 700حماتی  ارابه، 700 سواره نظام و 10.000 سرباز را فرماندهی می کرد.

3) احاب شاه اسرائیل، 2.000 ارابه و 10.000 سرباز فرستاد.

4) سرزمین کیزو-وَدنِه (کلیکیه) 500 سرباز فرستاد.

5) سرزمین موسری (مصر) 1.000 سرباز فرستاد.

6) ایرقَنَتَه شاه 10 ارابه و 1.000 سرباز فرستاد.

7) مَتینو-بعلو شاه ارواد، 200 سرباز فرستاد.

8) اوسَنَتَه شاه، 200 سرباز فرستاد.

9) اَدونو-بعلو شاه شیانو، 30 ارابه و "هزاران" سرباز فرستاد.

10) گیندیبو شاه ارابیا (عربستان) 10.000 شتر-ران فرستاد.

11) بَعسَه شاه، پسر روهوبی، رهبر اَمّونی ها، "صدها" سرباز فرستاد.

به سخن خود شلم نصر سوّم:

«1.200 ارابه جنگی، 1.200 سواره نظام، 20.000 سرباز از طرف هَدَد عَزَر دمشقی، 700 ارابه جنگی، 700 سواره نظام، 10.000 سرباز از آن ایرهولنیِ حماتی، 2.000 ارابه جنگی، 10.000 سرباز احاب، اسرائیلی... . من با آن ها به نبرد پرداختم. آن ها را از قرقر تا شهر گیلزاو ریشه کن ساختم... . 14.000 جنگجو را با شمشیر به قتل رساندم... . اجساد آن ها را در همه جا پراکنده ساختم... . در آن نبرد، ارابه ها، سواره نظام، و اسب هایشان را از آن ها گرفتم و آن ها را به زیر سلطه درآوردم».

لاف زدن هایی همانند این در میان شاهان آشور متداول بود، صرف نظر از اینکه در جنگ پیروز می شدند یا شکست می خوردند. حقیقت این است که شَلمَنِسِر در قرقر به پیروزی دست نیافت؛ بلکه نتیجه جنگ به طور اساسی برابر بود، و آشوریان که نتوانسته بودند دمشق را به تصرف درآوردند، به زودی پس نشستند.

قرینه دیگر بر آنکه شاه آشور نتوانسته بود در قرقر به پیروزی سا پیروزی کامل دست یابد اینکه، در سال های آتی، چندین بار به سوریه لشکرکشید و نزدیک به شش بار با هَدَد-اَزَر دمشقی درگیر شد.