گاهشمار تاریخ ایران و جهان

هنگامی که دبیران سومری به نوشتن اسطوره ها و افسانه های کهن پرداختند، از آفرینش جهان، شاهانی که درازای سال های پادشاهی آنان چندان زیاد است که در باور نمی گنجد، و سیل بزرگی که جمعیت جهان را به نابودی تهدید می کرد سخن گفتند.

سومریان فهرستی از پادشاهان خود دارند که دربرگیرنده نام پادشاهان سومر از آغاز آفرینش جهان، تا تسخیر سومر به دست اکّدیان است. این فهرست که خشک و خالی از توضیحات است، دربرگیرنده هم پادشاهان افسانه ای و هم پادشاهان تاریخی میباشد.

نخستین شاهان سومری در دوران پیش از تاریخی حکمرانی می کردند و برای سال های دراز و باورناپذیری زندگی می کردند. این شاهان از پنج شهر مهم سومری در دوران پیش از توفان، پادشاهی می کردند.  این شهر ها عبارتند از:

1. اریدو، که بر پایه برخی روایات سومری نخستین شهری است که توسط انسان بنا شد. میهن «اَدَپا» بوده که به زبان بابلی «آدم» خوانده می شود. اریدو وقف «اِنکی» خدای آب و فرزانگی بود. اریدو تنها در دوره پیش از توفان، قدرتمند بوده و در دوره تاریخی، به احتمال بخشی از شهر-دولت اور بوده است. در دوره پیش از توفان چندین پادشاه بر این ناحیه فرمان راندند.

   آلولیم، 28.000 سال

   آلیاگار، 36.000 سال

   سپس، پادشاهی به بَد-تیبیرا منتقل شد.

    

2. بَد-تیبیرا، سرزمینی بود میان اور و لاگاش، که در دوره تاریخی شهری بی اهمیت بود. خدای این شهر دوموزی نام داشت. در این شهر هم در پی پادشاهان اریدو، افرادی به پادشاهی رسیدند.

   اِن-مِن-لو-آننا، 43.200 سال

   اِن-مِن-گال-آننا، 28.800 سال

   دوموزی، 36.000 سال

   سپس، پادشاهی به لاراک منتقل شد.

    

3. لاراک، که موقعیت آن به دست نیامده است اما پنداشته می شود که بر رود دجله و در خاور کیش قرار داشته است. این شهر وقف «پابلیسگ» خدای درختان بود.

   اِن-سی-پازی-آننا، 28.800 سال

   سپس، پادشاهی به سیپّار منتقل شد.

    

4. سیپّار، شمالی ترین شهر سومر بود. خدای شهر «اوتو» نام داشت که خدای خورشید یا خدای عدالت بود.

   اِن-مه-دور-آننا، 21.000 سال

   سپس، پادشاهی به شوروپّاک منتقل شد.

    

5. شوروپّاک، میهن زیسودرا، یا نوح سومری است. او شاهزاده یا یک نجیبزاده شوروپّاکی و به احتمال پسر«اوبارتوتو بود. همچنین احتمال می رود که پادشاهی نیز کرده باشد. شوروپّاک وقف «آن سود» خدای غلات بود.

   اوبارتوتو، 18.600 سال

سپس سیل و توفان سرزمین سومر را فراگرفت. با این رخداد از دوره پیش از تاریخ سومر بیرون می آییم، و با فروکش کردن توفان، به دوران دودمانی گام می نهیم.

همه شاهان سومری دوره پس از توفان تا دوره تاریخی، در کیش پادشاهی می کردند. نیمی از آنها اسامی سامی دارند؛ این مسئله بدین معینی است که در آن زمان، اقوام سامی در سومر مستقر شده بودند. پادشاهان افسانه ای سومر، از دوره پس از توفان تا دوره تاریخی بدین قرار هستند:

• «گا اور»؛ 1.200 سال پادشاهی کرد.
• «گولا-نیدابا-آنناپاد»؛ 960 سال پادشاهی کرد.
• «پالا کیناتین»؛ 900 سال پادشاهی کرد.
• «نانگیشلیشما»؛ دوره پادشاهی او نامشخص است.
• «باهینا»؛ دوره پادشاهی او نامشخص است.
• «بوآنوم»؛ 840 سال پاشداهی کرد.
• «کالیبوم»؛ 960 سال پادشاهی کرد.
• «گالوموم»؛ 840 سال پادشاهی کرد.
• «زوکاکیپ»؛ 900 سال پادشاهی کرد.
• «آتاپ»؛ 600 سال پادشاهی کرد.
• «ماشدا»، پسر «آتاب»؛ 840 سال پادشاهی کرد.
• «آروروم»، پسر «ماشدا»؛ 720 سال پادشاهی کرد.